विशेष प्रतिनिधी
बेंगळुरू: भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (इसरो) लवकरच जगातील सर्वात मोठ्या रॉकेटपैकी एक विकसित करण्याच्या तयारीत आहे. इसरोचे अध्यक्ष डॉ. व्ही. नारायणन यांनी मंगळवारी हैदराबादमधील उस्मानिया विद्यापीठाच्या दीक्षांत समारंभात ही माहिती दिली. हे रॉकेट 40 मजली इमारतीएवढ्या उंचीचे असेल आणि पृथ्वीच्या खालच्या कक्षेत (लो-अर्थ ऑर्बिट) 75,000 किलो (75 टन) वजन वाहून नेण्याची क्षमता ठेवणार आहे.
ISRO
रॉकेटची वैशिष्ट्ये आणि महत्त्व
– उंची आणि क्षमता: हे रॉकेट 40 मजली इमारतीएवढ्या उंचीचे असेल, जे इसरोच्या विद्यमान रॉकेटच्या तुलनेत एक मोठी उपलब्धी ठरेल. याची पेलोड क्षमता 75 टन असेल, जी सध्याच्या जीएसएलव्ही मार्क-III च्या 8 टन क्षमतेच्या तुलनेत नऊपटीने जास्त आहे.
– अंतराळ मोहिमांसाठी महत्त्व: डॉ. नारायणन यांनी सांगितले की, भारत 40-50 अंतराळवीरांना प्रशिक्षण देण्याच्या तयारीत आहे. हे रॉकेट गगनयान, चांद्रयान-4 आणि भारताच्या पहिल्या अंतराळ स्थानकाच्या निर्मितीत मोलाची भूमिका बजावेल.
– 2025 च्या मोहिमा: येत्या वर्षात इसरो नाविक उपग्रह, N1 रॉकेट आणि अमेरिकेच्या 6,500 किलो वजनाच्या संचार उपग्रहाचे प्रक्षेपण करणार आहे. तसेच, भारतीय नौदलासाठी जीएसएटी-7आर उपग्रह विकसित केला जाईल.
सरोच्या भविष्यातील योजना
डॉ. नारायणन यांनी सांगितले की, सध्या भारताकडे 55 उपग्रह कार्यरत आहेत आणि पुढील 3-4 वर्षांत ही संख्या तिप्पट होईल. यामुळे भारताची अंतराळ संशोधन आणि संचार क्षेत्रातील क्षमता लक्षणीय वाढेल. गगनयान मोहिमेअंतर्गत पहिल्या मानवरहित मिशनसाठी क्रू मॉड्यूलवर द्रव नोदन प्रणाली एकत्रित करण्याचे काम पूर्ण झाले आहे.
डॉ. व्ही. नारायणन यांचे योगदान
14 जानेवारी 2025 रोजी इसरोचे अध्यक्ष आणि अंतराळ विभागाचे सचिव म्हणून कार्यभार स्वीकारणारे डॉ. व्ही. नारायणन हे क्रायोजेनिक इंजिन आणि द्रव नोदन प्रणालीतील तज्ज्ञ आहेत. 1984 मध्ये इसरोत सामील झाल्यापासून त्यांनी पीएसएलव्ही, जीएसएलव्ही मार्क-III, चांद्रयान-2, चांद्रयान-3 आणि आदित्य अंतराळ यानाच्या नोदन प्रणालीच्या विकासात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे.
प्रतिक्रिया आणि अपेक्षा
हा प्रकल्प भारताच्या अंतराळ क्षेत्रातील प्रगतीचा एक नवा टप्पा ठरेल, अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे. तेलंगानामध्ये डॉ. नारायणन यांना मानद डॉक्टरेट प्रदान करण्यात आली, ज्यामुळे त्यांच्या नेतृत्वाखाली इसरोच्या भविष्याबद्दल उत्साह वाढला आहे. तज्ज्ञांचे मत आहे की, हा प्रकल्प यशस्वी झाल्यास भारत अंतराळ क्षेत्रात जागतिक महासत्ता म्हणून आणखी मजबूत पावले टाकेल.
इसरोच्या या महत्त्वाकांक्षी प्रकल्पामुळे भारताच्या अंतराळ संशोधन क्षेत्रातील प्रगतीला नवे परिमाण मिळेल आणि जागतिक स्तरावर भारताचे स्थान अधिक दृढ होईल.
ISRO to build a rocket as tall as a 40-storey building!
महत्वाच्या बातम्या
- Pune Municipal Corporation elections:पुणे महापालिका निवडणूक: आरक्षण सोडत जाहीर, १७३ पैकी ८७ जागा महिलांसाठी राखीव
- कृत्रिम बुद्धीमत्तेच्या लाटेतही यशस्वी होण्याची भारतीयांमध्ये क्षमता, मुख्यमंत्र्यांचा विश्वास
- Rohit Pawar alleges Sanjay Shirsat:सिडको भूखंड वाटपात 5000 कोटींचे सरकारी नुकसान, रोहित पवार यांचा संजय शिरसाट यांच्यावर आरोप
- Eknath Shinde : जनतेने वाजवला ब्रँडचा बँड, बेस्ट पतपेढीच्या दारुण पराभवावर एकनाथ शिंदे यांचा ठाकरे बंधूंवर हल्लाबोल
