पुढील आठवड्यात देशभरात एसआयआर, मतदार याद्यांचे विशेष सघन पुनरीक्षण सुरू होणार

विशेष प्रतिनिधी

नवी दिल्ली : निवडणूक आयोग पुढील आठवड्यात देशभरातील मतदार याद्यांचे विशेष सघन पुनरीक्षण (SIR) सुरू करेल. ते १०-१५ राज्यांमध्ये सुरू होईल. पुढील वर्षाच्या आत विधानसभा निवडणुका होणाऱ्या राज्यांमध्ये एसआयआर प्रथम आयोजित केला जाईल. आसाम, तामिळनाडू, पुद्दुचेरी, केरळ आणि पश्चिम बंगालमध्ये २०२६ मध्ये विधानसभा निवडणुका होतील. Nationwide Intensive Revision

निवडणूक आयोगातील सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, ज्या राज्यांमध्ये स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका होणार आहेत, तिथे आता SIR आयोजित केले जाणार नाही. याचे कारण म्हणजे खालच्या स्तरावरील कर्मचारी त्या निवडणुकांमध्ये व्यस्त असतील आणि SIR साठी वेळ काढू शकणार नाहीत. निवडणुकीनंतर या राज्यांमध्ये SIR आयोजित केले जाईल.”

एसआयआरच्या अंमलबजावणीसाठीची चौकट अंतिम करण्यासाठी आयोगाने अलीकडेच राज्य मुख्य निवडणूक अधिकाऱ्यांसोबत (सीईओ) दोन बैठका घेतल्या. अनेक सीईओंनी शेवटच्या एसआयआरनंतर प्रसिद्ध झालेल्या त्यांच्या मतदार याद्या त्यांच्या संबंधित राज्य वेबसाइटवर अपलोड केल्या आहेत.

Marathwada : मराठवाड्यातील पूरग्रस्त शेतकऱ्यांना 346 कोटी 31 लाख 70 हजारांचा दिलासा; अध्यादेश जारी, दिवाळीनंतरच खात्यात येणार

२००८ ची मतदार यादी दिल्लीच्या मुख्य निवडणूक अधिकाऱ्यांच्या वेबसाइटवर उपलब्ध आहे. २००८ मध्ये तेथे एसआयआर करण्यात आला होता. उत्तराखंडमध्ये, शेवटचा एसआयआर २००६ मध्ये करण्यात आला होता आणि त्यावेळची मतदार यादी आता राज्याच्या मुख्य निवडणूक अधिकाऱ्यांच्या वेबसाइटवर आहे. बिहारमध्येही अलीकडेच मतदार पडताळणी करण्यात आली. अंतिम डेटा १ ऑक्टोबर रोजी जाहीर करण्यात आला.

राज्यांमधील शेवटचा एसआयआर कट-ऑफ डेट म्हणून काम करेल, ज्याप्रमाणे २००३ च्या बिहारच्या मतदार यादीचा वापर निवडणूक आयोगाने एसआयआरसाठी केला होता. बहुतेक राज्यांनी शेवटचे एसआयआर २००२ ते २००४ दरम्यान केले होते.

बहुतेक राज्यांनी त्यांच्या संबंधित राज्यांमध्ये किंवा केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये केलेल्या शेवटच्या SIR च्या आधारे विद्यमान मतदारांशी जुळणी करण्याचे काम जवळजवळ पूर्ण केले आहे. SIR चा प्राथमिक उद्देश परदेशी बेकायदेशीर स्थलांतरितांना त्यांच्या जन्मस्थानाची पडताळणी करून बाहेर काढणे आहे. बांगलादेश आणि म्यानमारसह विविध राज्यांमध्ये बेकायदेशीर स्थलांतरितांवर कारवाई सुरू असताना हे पाऊल महत्त्वपूर्ण आहे.

आयोगाचा दावा आहे की त्यांचे लक्ष केरळ, तामिळनाडू, पश्चिम बंगाल, आसाम आणि पुद्दुचेरीवर आहे, जिथे मे २०२६ पर्यंत निवडणुका होणार आहेत. एसआयआरचा उद्देश मतदार यादीतून डुप्लिकेट मतदार काढून टाकणे आणि मतदार भारतीय नागरिक असल्याची खात्री करणे आहे.

वाढत्या शहरीकरण आणि स्थलांतरामुळे दोन दशकांनंतर असा आढावा घेतला जात आहे. येथील परिस्थिती अशी आहे: २००३-२००४ मध्ये आंध्र प्रदेशात ५५ दशलक्ष मतदार होते, परंतु आता ते ६६ दशलक्ष आहेत. २००३ मध्ये उत्तर प्रदेशात ११५ दशलक्ष मतदार होते आणि आता ते १५९ दशलक्ष आहेत. २००८ मध्ये दिल्लीत १.१ कोटी मतदार होते आणि आता ते १५ दशलक्ष आहेत.

बैठकीत असे ठरविण्यात आले की बीएलओ प्रत्येक मतदाराच्या घरी भेट देतील आणि प्री-फाइल केलेले फॉर्म वितरित करतील. ३१ डिसेंबरपर्यंत १८ वर्षांचा होणारा प्रत्येक मतदार या प्रक्रियेत समाविष्ट मानला जाईल. देशभरात ९९.१ कोटी मतदार आहेत.

यापैकी बिहारमधील ८ कोटी मतदारांची प्रक्रिया पूर्ण झाली आहे. २००२ ते २००४ दरम्यान, ७० कोटी मतदारांची नोंदणी एसआयआरमध्ये झाली होती. त्यामुळे, असे मानले जाते की फक्त २१ कोटी मतदारांना आवश्यक कागदपत्रे द्यावी लागतील.

Nationwide Intensive Revision of Voter Lists (SIR) to Begin Next Week

महत्वाच्या बातम्या

पुढील आठवड्यात देशभरात एसआयआर, मतदार याद्यांचे विशेष सघन पुनरीक्षण सुरू होणार