विशेष प्रतिनिधी
बस्तर : एकेकाळी नक्षलवाद्यांचा (Naxalites) बालेकिल्ला मानले जाणारे छत्तीसगडचे बस्तर नक्षलमुक्त झाले आहे. येथील रक्तरंजित दहशत संपूर्ण संपली. मोदी सरकारने बस्तर जिल्हा नक्षलग्रस्त क्षेत्रांच्या यादीतून वगळला आहे. सरकारच्या या निर्णयानंतर, बस्तर आता अधिकृतपणे नक्षलमुक्त घोषित करण्यात आले आहे.
राज्यासाठी आणि विशेषतः बस्तरसाठी ही एक ऐतिहासिक कामगिरी मानली जात आहे. गेल्या काही वर्षांत सुरक्षा दल, राज्य सरकार आणि स्थानिक लोकांच्या संयुक्त प्रयत्नांमुळे बस्तरमध्ये शांतता प्रस्थापित झाली आहे. चालू विकास कामे, रस्ते बांधकाम, शिक्षण आणि आरोग्य सेवांची उपलब्धता आणि प्रशासनाच्या सक्रियतेने बस्तरला नक्षलवादातून बाहेर काढण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली.
छत्तीसगडचे बस्तर हे नक्षलवाद किंवा माओवादी दहशतवादासाठी कुख्यात हाेते. नक्षलवादाची सुरुवात 1980 च्या दशकात बस्तरमध्ये झाली. सरकारी धोरणे आणि विकासाच्या अभावामुळे असमाधानी असलेल्या स्थानिक आदिवासींवर माओवादी विचारसरणीचा प्रभाव होता. गेल्या काही वर्षात नक्षलवाद्यांनी सुरक्षा दल, पोलिस आणि स्थानिक प्रशासनावर हल्ला केला. सामान्य नागरिकांनाही नक्षलवादी हिंसाचाराचे बळी पडावे लागले. नक्षलवादाचा सामना करण्यासाठी सरकारने लष्करी आणि विकासात्मक दोन्ही उपाययोजना केल्या. तथापि, अलिकडच्या काळात बस्तरमध्ये नक्षलवादाचा प्रभाव कमी झाला आहे.
एलडब्ल्यूई यादीतून नाव काढून टाकण्याच्या निर्णयामुळे या भागातील गुंतवणूक आणि विकासाला नवीन चालना मिळण्याची अपेक्षा आहे. यामुळे बस्तरची प्रतिमाच बदलणार नाही तर रोजगार आणि पर्यटनाच्या संधीही वाढतील. लोकांसाठी हा निर्णय केवळ अभिमानाची नाही तर येणाऱ्या काळात शाश्वत शांतता आणि प्रगतीच्या दिशेने एक मोठे पाऊल आहे.
केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा म्हणाले होते की, पुढील चैत्र नवरात्रीपर्यंत रक्तरंजित दहशत संपेल. यादरम्यान त्यांनी नक्षलवाद्यांना शस्त्रे ठेवण्याचे आवाहनही केले होते. शहा म्हणाले होते की, आता येथे गोळ्या झाडल्या जात होत्या आणि बॉम्ब फुटत होते ती वेळ गेली आहे. ज्यांच्या हातात शस्त्रे आहेत, त्या सर्वांना सर्व नक्षलवादी बांधवांना मी शस्त्रे सोडण्याचे आवाहन करतो. नक्षलवादी मारला गेला की कोणीही आनंदी होत नाही. परंतु या भागाला विकासाची गरज आहे.
